• İmsak 00:00
  • Güneş 00:00
  • Öğle 00:00
  • İkindi 00:00
  • Akşam 00:00
  • Yatsı 00:00
  • İFTARA KALAN SÜRE 00:00:00
İMSAKİYE 2024 - Bilecik

Bölgemizde Organ Nakli

“Bizim Ulusal Koordinasyon Sistemimiz bulunuyor. Bu Koordinasyon Merkezi Ankara’da bulunuyor. Buna bağlı olarak 9 tane bölgemiz var ve bu bölgelere bağlı olan illerimiz mevcut. Sistemin amacı ülkemizde donör ve doku nakli yapan kuruluşlar arasında koordinasyonu sağlamak. Bulunan organların adil bir sistemle dağıtımını sağlamak temel amaçları arasında. 9 bölgemizden bir tanesi de Bursa’daki koordinasyon merkezimiz. Bursa’yla birlikte Çanakkale, Balıkesir, Bilecik, Yalova illerinden oluşmakta. 

Organ bağışı, kişinin hayattayken serbest iradesiyle yaşamı sona erdikten sonra organlarının kullanılmasına izin vermesidir. Bizim organ nakli hizmetlerimizle ilgili bir yasamız var. Bu yasamızda, 18 yaşını dolduran akıllı ve ruh sağlığı yerinde olan herkes organ bağışında bulunabileceği belirtiliyor. Bakanlığımız geçtiğimiz aylarda bir sistem devreye soktu. Vasiyet sistemi dediğimiz bir sistem. Şu anda tamamen elektronik bir ortamda tüm başvuruları kayıt altına alıyoruz. Organ bağışı iki şart üzerinde biri organ bağış formu dolduruluyor ama bu form eskiden farklı olarak bir sisteme giriliyordu. Bizim organ bağışı ile birlikte birçok sistem kullanılıyor. Bunlardan bir tanesi organ bağışı bilgi sistemi. Bir organ bağışı yapıldığında bu organ bağışını sisteme kaydediyoruz. Kişinin TC Kimlik numarasını girdiğinizde mernisle birleşik olarak çalışıyor. Otomatikman sisteme kaydediliyor ve organ bağışı yaptığınız bu sistemde kayıtlı hale geliyor. Sistemde kişinin yakınlarının telefon numarasını alıyoruz ve yakınlarına organ bağışı yapıldığına dair mesaj yolluyoruz.

Bu sistemde yüklendikten sonra bizim herhangi bir erişim hakkımız olmuyor. Yani dışarıdan birisinin bu sisteme girip de kimin organ bağışı yaptığını görmesi mümkün değil. Bu bağışçı insanlardan bir tanesinin beyin ölümü gerçekleşir ve hastanede yattığında bu sisteme giriş yapılırsa ancak beyin ölümü tanısı konduktan sonra sistem bize bir uyarı veriyor ‘Bu kişinin organ bağışı yapılmıştır.’ diye. Ama öncesinden biz kişinin organ bağışı yaptığını bilemiyoruz.

 

‘İnsanlar bağış konusuna daha duyarlı olmaya başladı’

 

Birçok gelişmiş Avrupa ülkesinden çok daha iyi bir sistem. Anlık olarak, online olarak bütün verilere anında ulaşabiliyoruz. Toplam bağış sayısı 12 bin tane, bunların neredeyse hepsi 4 bin 600 kişi. Ben eski sistemde de araştırdım. İnsanların neredeyse yarısı bütün organlarını bağışlıyor. Bakanlığımızın son yıllarda yapmış olduğu çalışmalarla insanların bu konuya ne kadar duyarlı olduğu ne kadar sistemli bir şekilde bağışların arttığını gösteriyor.

 

‘Nakil sırasında öncelikle doku ve kan uyumunu göz önünde bulunduruyoruz’

 

Beynin tüm fonksiyonlarının geri dönüşümsüz olarak kaybına beyin ölümü diyoruz. Ölüm hali olarak nitelendiriyoruz. Evde ölümlerde organları kullanma durumumuz yok. Ancak yoğun bakımda beyin ölümü gerçekleşen hastaların organlarını kullanabiliyoruz. Yani trafik kazası geçirdiniz hayatınızı kaybettiniz organlarınızı bağışlamış bile olsanız o organları kullanma şansımız yok. Eğer kaza geçirdiniz acil servise geldiniz acil serviste müdahale edilirken hayatınızı kaybettiniz, yine biz o organları kullanamayız. Hatta yoğun bakımda ameliyata alındınız, ameliyatta dahil kalbiniz dursa ve dolaşım dursa ne yazık ki bu organları kullanamıyoruz. Mutlaka yoğun bakımda yatıyor olmanız bir takım belirli kompleks testlerden geçiyor olmanız gerekiyor. Şu andaki mevzuatta 4 uzmanın sizi ayrı ayrı değerlendirdiği testlerden sonra dördünün birden beyin ölümü olduğuna karar veriyor fakat bir de aileyle görüşüp izin almamız gerekiyor. İzni aldıktan sonra organlarınızı kullanıyoruz. Organ nakli yaparken herhangi dil, din, ırk ayrımı yapmadan özellikle doku ve kan uyumunu göz önünde bulunduruyoruz.

 

‘Sistemde kayıtlı olmayan hiçbir hastaya nakil yapılamaz’

 

Türkiye organ doku nakil sistemine, sadece yetkilendirilmiş kişiler bildirilmiş bilgisayarlardan girebiliyorlar. Her bilgisayardan bu sisteme girilemiyor. Burada Türkiye’deki bütün organ bekleyen hastalar kayıtlı. Eğer siz nakil olmak isteyen bir hastaysanız, organ nakli bekleyen bir hastaysanız bu sistemde kayıtlı olmanız gerekiyor. Bu sistemde kayıtlı olmayan hiçbir hastaya nakil yapılamaz. Mutlak sistemde kaydı olması gerekiyor. Bir diğer koşul da Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmanız gerekiyor. Başka bir ülke vatandaşına Türkiye’de kadavradan organ nakli olmasının yolu açık değil. Uygun donör çıktığında bu donörün bilgilerini sisteme kaydediyoruz. Bütün bilgilerini girdikten sonra sistem bir takım puanlamalarla eşleştirme yapıyor. Aile izni aldıktan sonra aile izni giriyoruz. Uygun hasta hangisiyse ona organın takılması sağlıyoruz. Bazen bu Bursa’da çıktı organ Bursa içinde de olabilir bu hasta bazen İstanbul’da olabilir bazen Ankara’da bazen Van’da. Biz 2012 yılında Bursa bölgesi diğer bölgeler içerisinde en çok kadavra donör sayısı olan bölgeydik. Bu sene Antalya bizi biraz geçti ama başa baş gidiyoruz.” ZEYNEP KILBAHRİ


Reklam
Mustafa Cilali


E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir