Osmaneli Belediye Başkanlığı, ilçenin tarihi ve kültürel değeri olarak büyük ilgi gören mimarisi taş ve ahşap işleme sanatının örnek alındığı Rüstem Paşa (Ulu Cami) hakkında araştırmacı tarihçilerin ve teknik bilim adamlarının açıklamalarını paylaştı.
Açıklamada şu bilgilere yer verildi:
“Osmaneli’nin kentsel sit alanı içerisinde, Cami-i Kebir mahallesi, Sakarya Caddesi üzerinde bulunmaktadır. Caminin yapım tarihi konusunda bazı kaynaklarda; 1516-1522 ve 1560-1565 yılları ileri sürülmektedir.
Caminin yapımına Kanuni Sultan Süleyman’ın damadı ve veziri Rüstem Paşa tarafından başlanmış, Rüstem Paşa’nın vefatı üzerine caminin minare ve çatısı, Rüstem Paşa’nın cariyesi tarafından tamamlanmıştır. Caminin mimarı, Mimar Sinan’ın kalfası Yüzgeç Mehmet Paşa’dır. Keskinzade Elhac Ali Ağa tarafından onarılmıştır.
Cami, 19.20 x 26.13 metre ölçülerinde kareye yakın dikdörtgen bir alana oturtulmuştur.
Caminin girişinde, sekizgen altı adet paye üzerine, beş sivri kemerle oturan son cemaat yeri vardır.Son cemaat yeri 5.18 x 19.72 metre boyutlarında derinliği, 6.24 metredir. Ön ve yan kemerleri, kalın ahşap kirişlerle takviye edilmiştir.
Son cemaat yerinin üzeri düz tavan ile örtülmüş, ince çubuklarla bölümlenmiş, sağ tarafın üzeri giderek genişleyen baklava şekilleri ile sol tarafın üzeri ise satranç tahtası biçiminde, kırmızı ve yeşil renkte, geometrik düzenlemelidir.
Caminin giriş kapısı, yöresel Lefke taşından koyu ve açık renk taşların ardışık diziliminden geçmeli yay kemere sahiptir. Yay kemerin iki ucunda, yukarı doğru iki sıra halinde, ilk sırası düz kahve, ikinci sırası açık sarı ve kahve renkte tasların alternatif dizilişinden sivri kemerlerle alınlık oluşturulmuştur. Alınlığın ortasında kitabe bulunmaktadır. Kitabede Kelime-i Tevhid -Lâ-ilâhe illallah Muhammedün resûlullah-, sol alt kısmında Hicri 972 (Miladi 1566) senesine ve süsleme olarak alt boşlukta lale, üst boşlukta iki rozet kabartmasına yer verilmiştir.”
