Sakız, Sakız çiğneme işlemini tekrarlı olarak yaptıran, içinde çeşitli baharatlar ve tatlar olan, değişik şekillerde hazırlanan şekerli ya da şekersiz üründür.
Tarihçilere göre diğer adıyla ciklet olarak da bilinen sakız, İsveç’in Orust Adası’ndaki bir kazıda bulunur. Arkeologlar, bulunan sakızın 9000 yıl öncesine denk geldiğini söylemektedir.
Binlerce yıl önce insanların ağaç reçinesinden çiğnemelikler yaparak dişlerini temizlediği ya da tıbbi sebeplerle kullandıkları da yapılan açıklamalar arasındadır.
Sakızın üretimi ilk olarak ladin ağacından alınan reçinelerle yapılır. İçine aroma ve daha yumuşak hale getirmek için parafin eklenir.
Yaklaşık 170 yıl önce piyasaya sürülen ilk ticari ürün bu şekilde imal edilir. Fiyatı oldukça ucuz olan sakız, özellikle kuruyemiş çeşitleri ve benzeri ürünlerin satın alındıktan sonra para üstü olarak da verilmesi çok eskiden beri kullanılan bir yöntemdir.
Zaman içinde sakız üretimi çeşitli renkler ve şekillerle zenginleştirilerek her zevke hitap eden ürünler sunulmaya başlanmıştır.
Mavi, pembe sakız çeşitlerinin yanı sıra yuvarlak, küp şeklinde ve değişik ambalajlarla, örneğin tüp sakız çeşitleri de tüketicinin beğenisine sunulmuştur. Eski draje sakız ve küp sakız çeşitleri anıları hatırlattığı için satışı sürekli devam eder.
Sakız Çiğneme Zayıflatır Mı?
Ağızda bulunan yemek artıklarını toplayan sakızlar özellikle dişler için oldukça faydalıdır. Pratik, ucuz ve düşük kalorili olan sakız, kilo kontrolüne yardımcıdır. Sakızın şekersiz olanları tercih edilirse kalori değeri daha da düşük olur. Sakızın faydaları şu maddelerle sıralanır:
İştah kontrolünü sağlayabilir. Atıştırmayı engeller ve çiğneme işleminde vücut kalori yakmaya devam eder. Atıştırma yerine çiğnemek kalori alımını azaltmaya yardımcıdır ve öğünde daha az yemeyi sağlar.
Mayo Clinic Araştırmacılarına göre çiğnemek saatte 11 kalori yakar. Araştırmalara göre akşamüstü ara öğününden önceki üç saatlik zaman diliminde çeşitli aralıklarla 15 dakika ciklet çiğneyen yetişkinlerin, ara öğünde 36 kalori daha az yediği bulunmuştur.
Atıştırma alışkanlığını en aza indirebilir. Ara öğünlerde ya da öğün aralarında yapılan kaçamakları engeller. Bunun için çilekli sakız gibi farklı aromalarda sakızları deneyebilirsiniz. Yemek yemek, ihtiyaçtan çok bir alışkanlık halini aldıysa değişik aromalı sakızlardan çiğneyerek ağzınızı dolu tutmanız mümkündür.
Yüksek kalorisi olan abur cuburları yemek istediğinizde ağzınıza atacağınız bir naneli ciklet ile bu isteğinizi bastırabilirsiniz. Yemek yaparken sakız çiğnemek yemeğin tadına bakmak için yapılacak atıştırmaların da önüne geçer.
Sakız Çiğnemek Diş Sağlığına Faydalı Mı?
Şekersiz sakız çeşitleri dişlere zarar vermez, aksine ağız sağlığına katkıda bulunduğu bilinir. Sakız faydaları ve ağız sağlığına katkılarını şöyle maddelendirmek mümkündür:
Sarımsak, soğan içeren gıdaların olduğu yiyecekleri tükettikten sonra çiğnenen naneli sakızlar ağız kokusunu bastırır ve nefesi ferah tutar. Sindirimin başlangıcı olan ağızda tükürükle parçalanma işlemini kolaylaştırır, çünkü çiğnenirken tükürük salgılanır. Kolalı sakız gibi sakızları çiğnerken salgılanan tükürük, normalin 3 katına kadar, mentollü sakız çeşitlerinde ise 10 katına kadar çıkabilir.
Yemekten sonra sakızın çiğnenmesi, dişlerin fırçalanma zamanına kadar dişlerin oyuklarında kalmış yemek parçalarının alınması için faydalıdır. Ayrıca ağızda kalmış besin parçaları, çiğnenirken oluşan tükürük ile sindirim işlemine katılmış olur. Diş minesinin çevresindeki dental tabakanın pH seviyesini en ideal durumda tutmak için de sakızlar faydalıdır. Böylelikle diş taşı riski de azaltılmış olur.
Dişlerin rengini korumak ve ağızda hoş bir tat bırakmak için karbonatlı sakız türleri de önerilir. Diş minesinin kaplamasını güçlendirir, özellikle diş beyazlatma işleminden sonra şekersiz ciklet çiğnemek diş hassasiyetini azaltmaya yardımcı olur.
Sakız Çiğnemek Stresi Engeller mi?
Sadece kilo kontrolü ve diş temizliğinde yardımcı ürün olarak kullanılmaz, aynı zamanda sakızın insanı rahatlattığı da bilinen bir gerçektir. Stresli bir günde çiğnenen sakızın ne faydaları olabileceği şöyle maddelendirilebilir:
Konsantrasyonu artırır, dikkat dağınıklığı yaşayan kişilerde ekstra hareket olacağı için odaklanmayı kolaylaştırır. Kişilerin ekstra başka işlerle uğraşmadan işlerine odaklanmalarını sağlar. Stresi engeller. Gerginliği hafifletmenin en basit yolu ciklet çiğnemektir. Konsantrasyonu artırdığı ve kişinin rahatlamasını sağladığı için faydalıdır. Ayrıca uyanıklığı artırır.
Birçok sporcu ve koçları oyun sırasında sakin kalabilmek için maça ağızlarında sakızla çıkar. Böylelikle oyuna daha rahat odaklandıklarını bildirmişlerdir. Nörolojik araştırmalar, çiğneme eylemi ile beyne giden kan akımının %25 oranında arttığı görülmüştür. Özellikle stresin kronikleştiği durumlarda sakızın kişisel olarak kronikleşen stresin aşılmasına faydalı olduğu görülür. Tarçınlı sakız ya da karanfilli sakız gibi değişik aromalı sakızlar ile hem rahatlar hem de ferahlarsınız. Diyetteyseniz, bir çikolatalı sakız ile hem çikolatanın mutluluk verici özelliğinden faydalanır hem de diyetinizi bozmamış olursunuz.
Sakız Kalori Değeri
Sakız kaç kalori sorusu özellikle diyet yapanların oldukça merak ettiği ve araştırdığı bir sorudur. Kalori değerini porsiyon olarak ölçmek gerekir. Kalori değeri, şekerli ve şekersiz sakızlarda farklı farklıdır. Bir porsiyon sakız, 22 kj, 5 kcal’dir. Sakızın diğer bileşenleri yağ ve karbonhidrattır. 5 kcal’lik sakızın içinde 0,01 g yağ, 1,9 g karbonhidrat bulunur.
İçerisinde protein, diğer mineral ve vitaminler bulunmaz. Yani sakızın içinde yüzde 99 karbonhidrat ve yüzde 1 yağ bulunur.
İçerisindeki tekli ve çoklu doymamış yağ oranları, doymuş yağ oranlarından daha fazladır.Şekerli çeşitlerinde ise enerji değeri 41 kj, 10 kcal’dir. Şekerli sakız içindeki karbonhidrat ve şeker değeri 2,64 g’dır. Yağ oranı şekersiz olanlara oranla aynıdır. Şekerli sakızlarda, 0,1 g kadar da fiber bulunur.
Bir saat boyunca çiğnenenirse, 11 kcal kalori yakar. Ekşili sakız gibi içinde başka aromalar bulunan sakızların, katılan aroma dolayısı ile kalorisinde herhangi bir değişiklik olmaz. Kavunlu sakız veya naneli sakızlarda da kalori değeri sakızın şekerli olup olmadığına göre belirlenir. C vitaminli ciklet çeşitleri arasında oldukça tercih edilen sakızlardandır.
Sakız Fiyatları
Sakız fiyatları da çeşitlerine göre değişir. Bazı sakız markaları satışta birden fazla ürünü bir arada sattıkları için tekli satılanlara göre daha pahalı olur. 5’li kare sakız paketi ya da kutu sakız gibi ürünlerin fiyatları diğerlerine göre fazladır ancak içindeki sayı da daha fazladır. Çeşitli aromalarla üretilmiş sakızlarda fiyat farklılıkları da bulunur.
Özel sakızların fiyatlarını normal üretimlerle karşılaştırmamak gerekir. Örneğin, damla sakızı fiyatı normal olanlardan daha farklıdır. Eğer sadece damla sakızı aroması çok keskin ya da çiğnenmesi sert sakız gibi geliyorsa damla sakızlı olarak da çiğnenebilir. Şekersiz ve aromasız sakızlar arasında fiyat açısından daha uygun olup damak tadına uyanlar arasından seçim yapmak mümkündür. Sakızdaki aromaların çokluğu ürünü daha pahalı yaparken daha sağlıklı hale getirmeyebilir. Sakız fiyatları arasındaki farklılık boyutlarına göre de değişir.
Yuvarlak sakızlar gibi değişik şekillerdeki sakızlarda fiyat farklılıkları vardır. Çocukların daha çok ilgisini çekecek olan sakızlar, bir oyuncak içine konulmuş olan yuvarlak çeşitlerdir. Böylelikle çocuk hem oyuncak hem de top sakız satın almış olur. Renkli, uzayan çeşitleri çocuğunuzu keyiflendirirken çene kaslarını güçlendirir. Sakızı çiğnemekten sıkılsa da oyuncağı ile oynamaktan sıkılmaz, ayrıca oyuncağın içine tekrar aynı üründen konulabiliyorsa çok daha ilgi çekici hale gelir.
Büyük oyuncakların fiyatları, küçüklere nazaran daha fazladır. Paketlerin içinden çıkan çeşitli sürprizler de oldukça ilgi çeker.
Dövmeli sakız çeşitleri, özellikle yaz aylarında çocukların en çok tercih ettiği ürünlerdendir. Hediyeli renkli sakız çeşitleri her zaman tercih edilir. Kendi zevkinize göre tercih edeceğiniz en güzel, en iyi, oyuncaklı sakız çeşitlerinden bir sepet dolusu hediyelik yapabilirsiniz. Metrelik, muzlu, elmalı, limonlu sakız ürünleri ile her zaman ferah hissedebilirsiniz.
Sakızların aromalarının ne kadar uzun kaldığına bağlı olarak da fiyatlarında değişiklikler görülebilir. Kutu sakız fiyatları da aromaları ve büyüklüklerine bağlı olarak kutunun şekli ile de değişiklik gösterir. Uzun süre kalıcı ferahlık ve rahatlık hissi veren sakızların fiyatı biraz daha fazla olabilir. Çiğnemeyi seven ancak tadı gidince atan kişilerdenseniz naneli küçük sakız çeşitlerini tercih edebilirsiniz. Böylelikle tadı gittiğinde ağzınıza bir tane daha atarak sakızın tadının sürekliliğini sağlamanız mümkün olur.
Hem sakızı daha uzun süre çiğneyebilir hem de tadına doyabilirsiniz. Draje şeklindeki sakızlardan hoşlanmıyorsanız rulo sakız şeklinde satılan metre sakız satın alabilirsiniz. Naneli sakız ve diğer aromalı uzun sakızları dilediğiniz boyutta kopararak ya da dişlerinizle keserek çiğneyebilirsiniz.
Eğer sakızın tadını sevmiyorsanız ama çiğnemekten hoşlanıyorsanız aromasız ve şekersiz şerit çeşitleri sizin için ideal olabilir. Nane aroması ferahlık da kattığı için şekersiz naneli sakız çeşitleri daha çok tercih edilebilir. Akakçe’nin gıda kategorisindeki atıştırmalık sayfasında sakız ürünlerini bulmanın yanı sıra diğer abur cubur, kuruyemiş, şekerleme ve lokum fiyatları hakkında da bilgi sahibi olabilirsiniz.
