OSMANELİ(LEFKE) TARİHİ VE KÜLTÜREL VARLIKLARI;
Osmaneli ilçemizde 2014-2024 yılları arasında 35 üniversite ile yapılan iş birliği ve projeler ilçeye büyük katkı sağlarken,ilçenin tarihinin doğru bir bicimde ortaya konulması ve tarihi/kültürel varlıklarının gerçek hikayeleri ile ortaya çıkarılması ve tüm bu bilgilerin Kültür ve Turizm Bakanlığı arşivlerine girecek şekilde kitaplar halinde yayınlanması geleceğe büyük ışık tuttu.
“Gelişme Sürecinde Osmaneli”,”Ver Elini Osmaneli”,”Osmaneli ve Geleneksel Evleri”,Osmaneli Tasarım Atölyeleri ve Kentsel Mekan Okumaları”,Osmaneli(Lefke) Türküleri,”1075 Yılından Günümüze Kesintisiz Türk Kenti Osmaneli”,”Sakarya Nehrinin İncisi Osmaneli(Lefke),”Osmaneli/Lefke (Bilecik)”bu dönemin yayınlanan kitapları olarak arşivlere girmişti.Çok değerli hocalarımızın hazırladığı bu değerli kitaplar ilçemizin geçmişini ortaya koyarken,araştırmacılar için mükemmel birer kaynak oldu..
Bu değerli kitaplarda detaylı bir şekilde yer alan Osmaneli(Lefke) tarihi ve kültürel varlıklarını kısa bir şekilde özetleyerek ilçemizdeki ve ilimizdeki turizm alanıda önemli bir kaynak bilgi olacağını düşünerek sunuyorum;
1-Rüstem Paşa Camii(Ulu Camii):Kanuni Sultan Süleyman’ın Sadrazamı Rüstem Paşa Tarafından yapılmıştır.Özellikle ahşap çatısı ve taş yapı ve de süsleme sanatı ile örnek bir eserdir.
2-Yıldırım Bayezid(Hamide Hatun) Camii:1402 yılında Osmanlı İmparatoru Yıldırım Bayezid,Moğol İmparatoru Timur ile yaptığı Ankara Savaşına giderken eşlerinden birini ve yaşlı bir komutanı Lefke’de koruma altına almıştır.Camii o dönemde yapılmış,ancak birkaç kez yangın ve resterasyon geçirmiştir.
3-Mazlum Ağa Çeşmesi:Mazlum Ağa tarafından Camii Kebir Mahallesinde taştan yaptırılmış çeşmedir.
4-Bayraklı Dede Türbesi:Oğuz Türklerinin Müslüman olduktan sonra Baraklı adını alan kollarından,Osmanlı İmparatorluğu ordusunda bayraktarlık yapan kahramanın türbesidir.
5-Çifte Hamam:1591-1670 yılları arasında İpek Yolu üzerinde Lefke Kervansarayı’nın yanında yer alan büyük hamamdır.1940’lı yıllara kadar kadınlar hamamı,1950-1965 arası cezaevi olarak kullanılmıştır.
6-Lefke Rüstem Paşa Kervansarayı:İpek Yolu üzerinde Roma,Selcuklu,Osmanlı dönemlerinde kullanılmış son olarak Rüstem Paşa tarafından resterasyonu yapılmıştır.
7-Kelemcioğlu Hanı: İpek Yolu üzerinde gezginlerin ve ziyaretçilerin konaklamalarına uygun olarak Osmanlı Döneminde yapılmıştır.
8-Tarihi Hükümet Konağı:Rüstem Paşa Camii karşısında Osmanlı döneminde yapılmış,Lefke Nahiyesi Hükümet Konağı olarak kullanılmıştır.Günümüzde Konaklama ve misafirhane olarak kullanılmaktadır.
9-Prof.Dr.Yunus Söylet Şifalı İçmeler Tesisi:Peygamber Efendimizinn hadisi üzerine,İstanbul’u feth etmek üzere yola çıkan Eyüp El Ensari hazretleri komutasındaki Emevi askerleri hastalık ve yorgunlukla bitap düştüğünde bu alanda mola vermişlerdir.Allah şifa olsun diye bu suları bahşettiği rivayet olunur.Mide,Safrakesesi,Böbrek Taşları,Deri Hastalıkları başta olmak üzere şifa dağıtmaya devam etmektedir.Konaklama ve resteurant bölümleri bulunmaktadır.
10-Osmaneli Konakları(Evleri): Romalılar,Selcuklular,Osmanlı İmparatorluğu Döneminden günümüze gelen 150 konak/Ev mevcuttur.Taş,Ahşap,Kerpiç(Çamur),Özel çiviler,Kiremit ana malzemeleridir.150 tescilli konaktan 75 adetinin resterasyonu ve sokak sağlıklaştırması tamamlanmıştır.Aşçılık Okulu,Gençlik Merkezi,Oteller,Kadın Girişimciler,Kütüphane,konut,Lefke Han iş merkezi,Lefke Bezi üretimi,Yöresel Ürünler Üretme Merkezi vb.amaçlar için kullanılmaktadır.
11-Hagios Georgios (Aya Yorgi) Kilisesi:Antik Çağlarda tapınaklar bölgesi olan alan sonrası Kiliseye dönüşmüştür.18.yüzyılda Lefke de çıkan büyük yangında yanan Kilisenin yerine inşa edilmiş Ortodoks Kilisesi olup Fener Patrikhanesine bağlıdır.Mülkiyeti Osmaneli Belediyesine ait olan Kilise Kültür ve Turizm Bakanlığına orijinal halini muhafaza ederek kültür merkezi ve müze haline getirilmek üzere tahsisi yapılmış ve resterasyonu beklemektedir.
12-Roma Köprüleri:Sakarya Nehri üzerinde Roma Ordu Yolu,Haç Yolu ve İpek Yolu üzerinde üç köprü yer alamaktadır.Roma İmparatorları dönemlerinde inşa edilmiş ve kalıntıları hala büyük bir abide gibi durmaktadır.
13-Göksu Taş Köprü:Roma,Bizans Dönemlerinde yapılmış,Selcuklular,Osmanlılar Döneminde tekrar inşa edilmiştir.Göksu Nehri üzerinde yer alan köprünün çok yakınında Sakarya Nehri üzerinde olmak üzerinde diğer bir köprü ile Bursa-İznik,Sakarya-İstanbul,İstanbul Anadolu bağlantısını sağlayan köprüler bölgesi içinde yer almaktadır.
14-Göksu Gözetleme Kuleleri(Kale Kalıntıları):Roma,Selcuklu,Osmanlı Dönemlerinden gelmekte ve Lefke-Bursa yolunu korumaktadır.
15-Türkiye’de ilk uçak postası:Türk Havacılık Tarihinde Osmanlı Döneminde Ucakla posta Lefke-Bilecik arasında yapılmıştır.12.Şubat.1914 yılında gerçekleşen bu olayı sembolize eden Tayyare Meydanı.
16-Tarihi Yollar:Osmaneli(Lefke) İpek Yolu,Roma Ordu Yolu,Sufi Yolu,Haç Yolları başta olmak üzere bir çok yolun kesiştiği yerleşim yeridir.
17-Lefke Kale:Roma Ordu Yolu,Hac Yolları ve İpek Yolunu kontrol altında tutan Osmaneli(Lefke)’ye 2 km mesafede yer alan hakim tepede yer almaktadır.Neredeyse Osmaneli de yerleşmiş tüm medeniyetlerin döneminde ekler yapılmıştır.
18-Balaban Suyu,Boyalıca Suyu:Roma,Selcuklu,Osmanlı Döneminde ilçemizin su ihtiyacını karşılayan kısmen bugünde kullanılan çok değerli kaliteli su kaynaklarıdır.
19-Balaban Gazi:Selcuklu İmparatoru tarafından:”Osman Gaziye,artık sen beysin,beyliğini kur,sancağınla artık bağımsız hareket et”fermanını getiren kahraman komutandır.Bursa fethi dahil bir çok savaşta yer almıştır.Osmanlıdan sonra Mescdi,Türbesi kendi adını taşıyan meydandan kaldırılarak,mezarı üç kez yer değiştirmiş ve son olarak eski mezarlıkta bir köşeye defnedilmiştir.Yakın bir gelecekte türbesi yapılarak ziyarete açılacaktır.
20-Tümülüs ve Höyükler:Osmaneli(Lefke) çok eski bir yerleşim yeri olması nedeniyle, 40 adete yakın höyük ve Tümülüs ilçemiz ve köylerinde yer almaktadır.Bunlardan en ünlüleri Maltepe ve Göktepe olarak bilinmektedir.
Osmaneli(Lefke) Anadolu ve Mezopatamyadaki en eski yerleşim yerlerinden olup,bugüne kadar 18 medeniyete ev sahipliği yapmıştır.Bu medeniyetlerden geriye kalan bir çok tarihi esere sahiptir.Bunlardan akademisyenlerce ortaya çıkarılan ve Kültür Bakanlığınca tescil edilen varlıkların bir kısmını özetledim.
Turizmde çok önemli bir kentimiz olan Osmaneli(Lefke) ilerinde Safranbolu,Beypazarı,Odunpazarı gibi bir üne kavuşacak ve bölgemizde,Türkiyede ve sonrası Dünyada önemli bir turizm merkezi olacaktır.
Saygı ve sevgilerimle,
Münür Şahin – Yeminli Mali Müşavir
