Bilecik’te son yıllarda yapılan arkeolojik kazılar, kentin binlerce yıllık tarihini ortaya koyuyor. İnhisar ilçesindeki Gedikkaya Mağarası’nda yürütülen çalışmalar, Bilecik’te Paleolitik ve Epipaleolitik dönemlerin izlerini gün yüzüne çıkardı. Buradan elde edilen buluntular, bölgedeki en eski insan yerleşimlerinin MÖ 48.000’li yıllara kadar uzandığını gösteriyor.
9000 Yıllık Yerleşim: Bahçelievler Kazıları
Neolitik Dönem’e ait önemli bulgular ise Bilecik şehir merkezindeki Bahçelievler Mahallesi’nde yapılan kazılarda ortaya çıktı. Günümüzden yaklaşık 9000 yıl öncesine tarihlenen bu yerleşim alanında tarım ve hayvancılıkla uğraşan toplumlara ait izlere rastlandı. Fikirtepe kültürünün gelişmiş özelliklerini taşıyan bu alan, Marmara Bölgesi’nin en eski açık hava yerleşmelerinden biri olarak değerlendiriliyor. Yuvarlak planlı ev kalıntıları, gömü uygulamaları ve bulunan bir müzik aleti, yerleşmenin kültürel zenginliğini gözler önüne seriyor. Ayrıca Ahmedet I ve II de il sınırları içindeki diğer Neolitik yerleşimler arasında yer alıyor.
Kalkolitik Dönem İzleri Kınık Köyü’nde
Bilecik’te Kalkolitik Dönem’e ait yerleşimlerin varlığı da yapılan araştırmalarla ortaya konuldu. Pazaryeri ilçesine yakın Kınık Köyü’nde, döneminin en erken yerleşimlerinden biri bulunuyor. Kınık’ın yanı sıra Pazaryeri I-II, Kızılcabayır, Gavur Tepe, Demirköy Höyük, Karaçam ve Yıllık Höyük bu döneme ait diğer önemli merkezler arasında yer alıyor. Bu alanlardan yalnızca Yıllık Höyük’te kısa süreli kazı çalışmaları gerçekleştirildi.
İlk Tunç Çağı’nda Madencilik ve Yerleşim Gelişiyor
İlk Tunç Çağı ile birlikte köy düzeninden daha organize yerleşim alanlarına geçiş gözlemleniyor. Çanak çömlek üretimindeki artış ve madenciliğin gelişmesi dikkat çekerken, İnhisar bölgesindeki kalay yataklarının bu dönemde kullanıldığı tahmin ediliyor. Bilecik ile Eskişehir sınırında yer alan Demircihöyük’teki mezarlık alanı Sarıket Köyü sınırlarında yer alıyor ve buradan çok sayıda buluntu elde edilmiş durumda.
Bilecik’te İlk Tunç Çağı’nı temsil eden diğer önemli yerleşim yerleri arasında Karasu Höyük, Çerkes Çepni, Medetli, Oluklu, Aharköy, Çiftlik Alanı, Meydantepe, Çokçapınar, Killi Höyük, Kuştepe, Höyük, Höyücek, Çakılarası, Kale Höyük, Göktepe Höyük ve Yellieyrek Mevkii yer alıyor.
Bilecik’te yürütülen bu kapsamlı arkeolojik çalışmalar, şehrin tarih öncesi dönemlerde de önemli bir yerleşim ve kültür merkezi olduğunu bir kez daha ortaya koyuyor.
