Bilecik’in Gülümbe Köyü, il merkezine yaklaşık 7 kilometre uzaklıkta bulunan tarihi bir yerleşim yeridir. Efsaneye göre, Osman Bey’in bölgeyi fethetmesiyle, burada yaşayan Müslüman akıncı ailelerinin sevinci üzerine “Gülün, oynayın” demesiyle köyün adı “Gülümbe” olarak anılmaya başlanmıştır. Köy, kuruluşundan bu yana dört mahalleden oluşmaktadır.
Efsaneye göre Gülümbe köyü Osman Beyin Gülümbe bölgesindeki Müslüman akıncı ailelerinin acılar içinde yaşamaları devamlı savaş halinde olmaları Osman beyin bu bölgeyi almasıyla gülün oynayın demesinden gelmiştir.
Köyde 18. yüzyıldan kalma bir hamam bulunmaktadır ve halen kullanılmaktadır. Ayrıca, 17. yüzyıldan kalma bir yatır da köyde mevcuttur. Anlatılanlara göre, yatırın oğlu askerde şehit düşmüş ve bu acı haber üzerine yatır, sabanının kırılmasıyla kan akması gibi olaylar yaşamış, ardından köyde vefat etmiştir.
Gülümbe Köyü, Marmara ikliminin etkisi altında olup, yeşillik açısından zengindir. Arazilerde genellikle tek yıllık bitkiler yetiştirilmekte, İklim şartları nedeniyle çeşitli hayvan türleri bulunmaktadır.
GELENEKLER HİÇ UNUTULMUYOR
Köy sakinleri, her yıl üç ayların başlangıcında akşam yemeklerini birlikte yiyor. Köyle ilgili sorunlar ve çalışmaların ele alınması ile birlik ve beraberliğin güçlenmesine olanak sağlayan 250 yıllık gelenek, unutulmuş lezzetleri de gün yüzüne çıkarıyor.
Tarihi 1200’lü yıllara dayanan köyde, kandil geceleri yaklaşık 250 yıldır değişmeyen gelenek sürdürülüyor. Köyün erkekleri namaz için camiye gittiklerinde evlerde kadınlar tarafından pişirilen yemekler kahvehaneye getiriliyor. Yatsı namazından sonra erkekler köy kahvehanesinde hazırlanan yemekleri birlikte yiyor.
KISTIRMA
Gelenek gereği köyün erkekleri, düğünden bir hafta önce köy kahvehanesinde toplanıyor ve gençlerin iki bisküvi arasına yerleştirdikleri lokumları çayla tüketiyor.
“Kıstırma” olarak bilinen bu yiyecek, kadınlara da ikram ediliyor. Kadınlar bir yandan kıstırma yerken, diğer yandan köy meydanında gelin adayı ile müzik eşliğinde oynuyor.
SÜNNET HAMAMI
Sünnet merasimlerinde uzun yıllardır yaşatılan “sünnet hamamı” geleneği, nesillere aktarılıyor.
Gelenek doğrultusunda sünnet olacak çocuk için hazırlanan cemiyette, erkekler köy kahvehanesinde kadınlar ise sünnet çocuğunun evinin önünde bir araya geliyor.
Seymen oyunu ile karşılanan misafirlere eğlencelerin ardından köyün tarihi hamamına götürülerek aile büyüğü tarafından yıkanan çocuğa, tekbir ve dualar eşliğinde sünnet elbisesi giydiriliyor. Sünnet merasimi için hazırlanan çocuk, daha sonra konvoyla evine götürülüyor.
ALİ OSMANLARIN KÖYÜ
Köyde çok ilginç bir durum da var. Geçmiş zamanlarda ve şimdilerde de Ali Osman isminin çokluğu dikkati çekiyor. Köyde abartmadan söyleyelim ismini sorduğumuz bir kaç kişiden biri Ali Osman cevabını veriyor. Ya baba ya ağabeyi ya da bir akrabasını adı kesinlikle Ali Osman oluyor. Ayrıca köyde Mehmet, Ahmet ve Hüseyin isimleri de çok yaygın…
TARİHİ HAMAM
Gülümbe Köyü’nde 1200’lü yılların başlarında yaptırılan hamamın bakım, onarım ve temizliği yüzyıllardır köy sakinleri tarafından imece usulüyle yapılıyor.
Şehir merkezine 7 kilometre uzaklıkta bulunan 206 haneli köyün girişinde, ata yadigarı tarihi hamam, düğün ve diğer özel günlerde de yöre halkının gelenek ve göreneklerinin önemli bir parçası olarak kullanılıyor. Hamamın temziliği ve kullanımı her hafta bir aile tarafından yapılıyor.
