Türkiye’nin Marmara Bölgesi’nde yer alan Bilecik’in Pazaryeri ilçesi, zengin tarımsal mirası ve özgün ürünleriyle dikkat çeker. Bu ilçede yetişen ve ülke genelinde ün kazanan üç özel ürün: “Pazaryeri Boncuğu” sırık fasulyesi, sadece burada yetişen şerbetçi otu ve coğrafi işaretli Pazaryeri helvasıdır. Bu ürünler, hem ekonomik hem de kültürel açıdan ilçenin simgeleri haline gelmiştir.
Pazaryeri Boncuğu: Lezzetin ve Kalitenin Simgesi
Pazaryeri ilçesinde yetiştirilen ve “Pazaryeri Boncuğu” olarak tescillenen sırık fasulyesi, kılçıksız yapısı ve parlak dış yüzeyiyle öne çıkar. Eskişehir Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından 2014 yılında tescillenen bu fasulye türü, yaklaşık 1700 dekar alanda 530 çiftçi tarafından üretilmektedir. Nisan ayında ekilen fasulyeler, mayıs ve haziran aylarında sırıklara ipliklenerek büyümeye bırakılır. Ağustos ayında başlayan hasat, eylül sonuna kadar devam eder ve dekardan yaklaşık 1 ton ürün elde edilir. Lezzeti, kolay pişmesi ve pazarda yüksek talep görmesiyle bilinen Pazaryeri Boncuğu, ilçenin tarımsal ekonomisine büyük katkı sağlar .
Şerbetçi Otu: Türkiye’de Sadece Pazaryeri’nde
Şerbetçi otu, Türkiye’de sadece Bilecik’in Pazaryeri ilçesinde yetiştirilen endüstriyel bir bitkidir. İlk olarak 1960 yılında ekilmeye başlanan şerbetçi otu, bugün yaklaşık 1400 dekar alanda üretilmekte ve 500 ailenin geçim kaynağı olmaktadır. “Aroma”, “Brewers Gold”, “Erciyes”, “Ege” ve “Pazaryeri” gibi çeşitleri bulunan bu bitki, içecek sanayisinden ilaç ve kozmetik sektörlerine kadar geniş bir kullanım alanına sahiptir. Ağustos ayında hasat edilen şerbetçi otu, Pazaryeri ve Köyleri Şerbetçi Otu ve Gül Ekicileri Tarımsal Kalkınma Kooperatifi (OT-GÜL KOOP) tarafından işlenerek piyasaya sunulur.
Şerbetçi otu, yatıştırıcı özellikleri sayesinde çocukların rahat uyumasını sağlamak amacıyla yastık yapımında kullanılırken, ekmek mayalarında da kullanılmaktadır. Ayrıca, Pazaryeri Belediyesi tarafından şerbetçi otu kolonyası geliştirilmiş ve AR-GE çalışmaları devam etmektedir.
Pazaryeri Helvası: Gelenekten Geleceğe Bir Tat
Pazaryeri helvası, susamların özel taş değirmenlerde ezilerek elde edilen tahin, beyaz şeker ve suyun karıştırılmasıyla yapılan, katkı maddesi içermeyen geleneksel bir tatlıdır. 1936 yılından bu yana aynı lezzet ve kalitede üretilen bu helva, 2018 yılında Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaretle tescillenmiştir.
Pazaryeri helvasının ayırt edici özellikleri arasında, ceviz, sitrik asit veya irmik gibi katkı maddelerinin kullanılmaması ve özel tasarım bakır kazanlarda 117-118 °C’de pişirilmesi yer alır. Bu yöntem, helvanın kıvamını ve lezzetini artırır. Üretimde kullanılan tahin, yüzde 100 susamdan elde edilir ve Türk Gıda Kodeksi Tahin Tebliği’ne uygun olmalıdır .
Pazaryeri ilçesi, tarımsal üretimi ve geleneksel lezzetleriyle Türkiye’nin önemli tarım merkezlerinden biridir. Sırık fasulyesi, şerbetçi otu ve helvasıyla tanınan ilçe, hem ekonomik hem de kültürel açıdan zengin bir mirasa sahiptir. Bu ürünlerin korunması ve tanıtılması, hem yerel ekonomiyi desteklemekte hem de Türkiye’nin gastronomi haritasında Pazaryeri’nin yerini sağlamlaştırmaktadır.
