Osmanlı İmparatorluğuna başkentlik yapan tarihi geçmişiyle, turizm mekanları ve bereketli topraklarıyla bilinen Bilecik’in gastronomide de büyük üstünlüğü tam olarak bilinmiyor.
Kentte zaman içinde unutulan dile kolay 300’ün üzerine yöresel lezzet bulunuyor. İnanılmaz bir alternatif sunan bu zengin menü listesi şehir lokantalarında yer almayı bekliyor.
Çorbalar; Tavuklu Sebzeli Çorba, Ispanak Çorbası, Erik Çorbası, Pazılı Çorba, Yalancı İşkembe Çorbası, Yoğurt Çorbası, Hamidiye Çorbası, Toğga (düğün) Çorbası, Un Çorbası, Aşiret Çorbası, Sarımsaklı Yoğurt Çorbası, Yörük Çorbası, Ispanaklı Yoğurt Çorbası, Pırasalı Patates Çorbası, Egova Çorbası, Nohut Çorbası, Fasulye Çorbası, Yeşil Mercimek Çorbası, Adiğe Çorbası, Tarhana Çorbası, Arap Aşı Çorbası, Tavşan Çorbası, Tavuk Çorbası
Hamur İşleri(Unlular); Pırasalı Börek, Mercimekli Mantı, Prehor, Linga, Malak Hamuru, Özbek Ekmeği, Lokma, Gözleme, Haluje, Yağlı Ekmek, Gebe Börek, Haşhaşlı Gözleme, Katmerli Haşhaşlı Poğaça, Cevizli Lokum, Etli Girs, Ekmekli Börek, Pirinçli Ev Makarnası, Tirit, Şipleme, Şipirt, Karaçay Böreği, Kıymalı Karaçay Böreği, Krep Akıtma Böreği, Etli Mantı, Kabaklı Börek, Şelame, Hambal, Kırma, Duvaklı Mantı, Un Aşı, Mantı, Avcı Mantısı, Şhıp-Şhıp, Papara, Dağ Haluje, Hamursuz, Tseldav, Höşmerim, Poğaça, Suya Kaçan, Göbete, Talaş Böreği, Hamursuz Çörek, Katlama, Kolay Pizza, Midye Börek, Haşhaşlı Börek, Kurtköy Eriştesi, Gerdemeli Gözleme, Kül Böreği, Haşhaşlı Yörük Poğaçası, Kül Ekmeği, Tavşan Böreği, Sütlü Karıştırma, Mamrıs, Abısta, Kaçamak, Mamaliga, Haltımış, İçli Pide
Etli Yemekler; Sulu Köfte, Ekşili Köfte, Köfteli İslim Kebabı, Yoğurtlu Yahni, Lampır Lepsi, Saksı Kebabı, Kuzu Kebabı, Yalancı Döner, Çoban Kavurma, Abaza Yahnisi, Salçalı Köfte, Ciğer Sarma, Nohutlu-Bulgurlu Sulu Köfte, Çullu Köfte, Dana Rosto, Kaburga Kebabı, Ğomile, Gulaş, Güveç,Sulu Köfte(Murat Oğulları Aşı),Corume, Nekull, Barbunya Köftesi, Çeyrek, Çetme Köfte, Karıştırma
Tavuklar; Tavuklu Döner, Tavuklu Keşkek, Çerkes Tavuğu, Fırında Tavuk, Tavuk Sarma, Mantarlı Tavuk, Misalis, Kağıtta Piliç
Balıklar; Mantarlı Alabalık, Fırında Alabalık, Tavada Kızartma Alabalık, Tavada Izgara Alabalık, Haşlama Alabalık, Hamsi Buğulaması
Sütlüler, Mantarlar, Av Hayvanları; Koyaj, Gerzaj, Sütlü Nerki Mantar Yemeği, Soğanlı Mantarlar, Cincil Karıştırması, Mantarlı Krep, Büryan, Borana, Çerkes Peyniri
Dolmalar, Sarmalar, Pilavlar; Zeytinyağlı Yaprak Sarması, İncir Dolması, Cevizli Domates Dolması, Zeytinyağlı Biber Dolma, Bulgur Dolması, Labada Sarması, Enginar Dolması, Havuçlu Pilav, Dağıstan Pilavı, Tomtom, Ekşili Tomtu, Buğday Pilavı, Bulgur Pilavı
Sebze Yemekleri; Lahana Aşı, Yeşil Domates Yemeği, Kabak Çiçeği Kızartması, Taze Fasulye Kızartması, Sızbal, Soğan Kavurma, Erik Aşı, Erik Yemeği, Ekşili Fasulye, Nohut Köftesi, Kükü, Yoğurtlu Ispanak, Etli Nohutlu Pırasa, Yumurtalı Patates, Fasulye Ezmesi, Sebze Burger, Beşamel Soslu Fırında Ispanak, Sandal Sefası, Patlıcanlı Köfte Sarma, Isırgan Aşı, Bahar Yemeği, Karıştırma, Ispanak Yuvarlama, Şaştım Aşı, Lalezar, Karışık Marmelat, Çotul, Şak Şuka, Kerevizli Pırasa, Dövmeç, Ğını, Iştır, Sarımsaklı Biber, Sütlü Lahana, Yoğurtlu Patates
Yardımcı Yemekler ve Salatalar; Kabaklı Salata, Muhammara, Çerkes Tuzu, Pirinçli Yeşil Mercimek Salatası, Tavuk Salatası, Beyaz Lahana Salatası, Kamber Biber Salatası, Semiz Otu Salatası, Beyin Salatası, Tarator
Tatlılar,Pastalar,Kekler; Guguk Tatlısı, Akça Helva, Kara Helva, Dut Tatlısı, İncir Tatlısı, Sütlü İncir Tatlısı, Kabak Tatlısı, Sütlü Kabak Tatlısı, Pancar Kabak Tatlısı, Lilinga Tatlısı, Fincan Tatlısı, Aşure, Ekmek Tatlısı, Parmak Tatlısı, Tespih Tatlısı, Kaz Ünüğü, Büzme, Ev Baklavası, Lokma, Zerde, Mala, Kurt Boğazı, Vişneli Ekmek Tatlısı, Un Helvası, Kalbura Bastı, Çatala Bastı, Mürdüm Eriği Tatlısı, Ayva Aşı, Elmalı Muhallebi, Peynir Helvası, Sütlü Kadayıf, Kara Kabak Aşı, Papatya Pastası, Portakallı Pasta, Haşhaşlı Kek
İçecekler; Kahve, Çay, Koroçay, Kundusuv
İlçe Bazlı ön plana çıkan yemek ve gastronomi değerleri ise Yenipazar ilçesinde; dağ eriği ekşili erişte, keşli erişte, süzme yoğurtlu erişte; Bozüyük ilçesinde, çömlekte alabalık, mercimekli mantı, yörük bohçası, ekşili çorba, erik aşı; Söğüt İlçesinde 700 yıllık şifalı yörük pilavı; Pazaryeri ilçesinde coğrafi işaretli ürünlerimizden pazaryeri helvası, boza, tahinli dondurma, oğlak kapama; Osmaneli ilçesinde, Lefke ayva kebabı, samsa tatlısı, nohutlu mantı, haşhaşlı cevizli lokum, yaprak sarması, ceviz ezmesi, ayva tatlısı, ayva lokumu, erişte, kireçte kabak tatlısı, balaban köftesi; İnhisar ilçesinde düğün keşkeği, yaprak sarma, sini mantı, gözleme, nişasta helvası, nar pekmezi, nar şerbeti, nar lokumu, ciğer çorbası; Gölpazarı ilçesinde, ısırgan otlu tarhana çorbası, nohutlu tepsi mantısı, uhut tatlısı, cevizli baklava, cevizli bükme lokum, haşhaşlı cevizli gözleme, ıspanaklı borani, ekşili çorba, kapama, köy ekmeği; Bilecik ilinde fırın kebabı, bıldırcın kebabı, güveçte kurufasülye, meşhur ayşe kadın fasulye, ovmaç çorbası, soğanlı börek, kömme, köpük helvası, Osmanlı şerbeti, domdom helvası, linga tatlısı, çukurören biberinden yoğurtlu atom gibi lezzetleri söylemek mümkün.
KORUMA ALTINA ALINMALARI İÇİN DÜĞMEYE BASILDI
Öte yandan Kalkanma Ajansı, üniversite ve sivil toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü bünyesinde akademik ve bilimsel çalışmalar başlatıldı. Tüm lezzetlerin hak ettiği değeri yeniden kazanması için seferber olunacak.
İl Kültür ve Turizm Müdürü Serkan Bircan, ”İlimizin yapılan araştırmalara göre 300’ün üzerinde koruma altına alınması gereken yöresel tatları bulunmaktadır. Bu kapsamda düğmeye basıldı inşallah” diyerek başladığı konuşmasında şu bilgileri hatırlattı:
”Bu denli zengin lezzet kültürüne sahip ilimizin gastronomi değerlerinin koruma altına alınarak yaşatılması ve nesilden nesile aktarılmasının çok önemli olduğunu düşünüyoruz. Bu doğrultuda el birlik yerel yönetim unsurlarının, kamu kurum ve kuruluşlarımızın, kalkınma ajanslarımızın, üniversitelerimizin; bilimsel, akademik ve tarihsel araştırmalarının yapılmasının yanı sıra halk bilimi uzmanlarının yapmış olacağı araştırmalar neticesinde “Bilecik Yemek Kültürü” arşivi ve belleğinin oluşturulması, “Yemek Tarifleri Kitabı” ve dijital platformlarda tanınırlığının sağlanması önem arz etmektedir. İlimizde hizmet veren otel, restoran, lokantalarımızda da bu lezzetleri tadımlayabileceğimiz menüleri hayata geçireceğiz. Bu anlamda tüm yetkililerimizin de desteği ile bu çalışmayı başarılı bir şekilde tamamlayacağız. Bu güzide şehrimizin muhteşem lezzetleri yeniden canlanacak.”
Bircan, ”İnşallah en kısa zamanda yemek ve yöresel tatlar konusunda uzman yöneticiler ve personel tarafından yeniden derlenerek akademik kimliği ve sofralardaki yerini alacak ayrıca bununla beraber restoranlarımızın menülerini süslerken somut olmayan kültürel miras envanterine de tescillenerek koruma altına alınacak.” dedi.
