Ulu Önder Atatürk’ün Bilecik’e Gelişinin ve Bilecik Mülakatı’nın 96. Yıldönümü nedeniyle Bilecik’te program düzenlendi. Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Bilecik’i ziyaretleri ve Bilecik Mülakatının gerçekleştiği 5 Aralık 1920 tarihinin 96.yılı sebebiyle Bilecik Belediyesi Şeyh Edebali Kültür ve Kongre Merkezi’nde program düzenlendi. Programa, Bilecik Valisi Süleyman Elban, 2. Jandarma Eğitim Tugay Komutanı Tuğgeneral Halis Zafer Koç, Bilecik Belediye Başkanı Selim Yağcı, Vali Yardımcıları, İl Jandarma Komutanı Albay Hacı Mehmet İnce, İl Emniyet Müdürü Ertuğrul Namal, siyasi parti ve sivil toplum kuruluşu temsilcileriyle öğrenciler katıldı.
Bilecik Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından düzenlenen program, saygı duruşunda bulunulması ve İstiklal Marşı’nın okunmasıyla başladı. Günün anlam ve önemini belirten şiirlerin okunmasının ardından Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd.Doç.Dr.Selma Çetinkaya tarafından “Milli Mücadele ve Bilecik Görüşmesi” konulu konferans verildi. Bilecik’in Milli Mücadelede önemini vurgulayan Yrd.Doç.Dr.Çetinkaya konuşmasında şu ifadelere yer verdi:
“Bugün burada toplanmamız; cumhuriyetimizin kurucusu ulu önder Mustafa Kemal Atatürk’ün Bilecik’i ziyaret etmelerinin yıl dönümü münasebetiyle burada toplanmış bulunuyoruz. Ancak bahsi geçen ziyaret alelade bir yurt gezisi değil ve TBMM’nin 23 Nisan 1920’de açılmasından sonra İstanbul Hükümeti ile Ankara Hükümeti arasında yapılan ilk resmi görüşme olması nedeniyle önem arz etmiştir.
Bilecik görüşmesi, İtilaf devletlerinin sonrasındaki faaliyetlerinin yönünü belirleyecek olması sebebiyle önemli bir yere sahiptir.
İstanbul Heyeti ile Mustafa Kemal Paşa başkanlığındaki heyet Bilecik İstasyon binasında 5 Aralık 1920’de görüşmelere başlamıştır. Bu görüşme ardından ağır şartnamelerin bulunduğu Sevr Antlaşması, Ankara tarafından bir kez daha reddedilmiştir. Sevr’in reddedilmesi Yunan güçlerinin ilerlemesini beraberinde getirmiştir.Yunan ordusu Bilecik’i alarak Eskişehir’e ulaşmayı ve demiryolu hattını tamamen ele geçirip savaşı bitirmeyi ve Sevr’i yürürlüğe koymayı planlamıştır.Bu doğrultuda Bilecik ilk kez 6-9 Aralık’ta işgal edilmiştir.Yunan askeri Bilecik-Karaköy-Muratdere hattına gelmiştir.Bu süreç İnönü Muharebelerini içermektedir.İnönü Muharebeleri Bozüyük’e 10 km. mesafede mevkide gerçekleşmiştir.Bu savaşta Bilecik halkının gösterdiği çabalar ile Türk ordusunun Yunanlılara karşı başarı kazanmıştır.Bu süreç içerisinde Bilecik üç kez işgale uğramıştır.Hem Yunan ordusunun hem de bölgedeki Rum Ermeni çetelerin zulmüne uğrayan Bilecik 6 Eylül 1922’de Yunan işgalinden kurtarılabilmiştir.Bu mücadele Anadolu’da her yerde olduğu gibi Bilecik’te de önemli rol oynamıştır.Henüz 36 yaşındayken Yunanlıların şehit edeceği Bilecik müftüsü Mehmet Nuri Efendi önderliğinde kurulan Bilecik Müdafaa-i Hukuk Cemiyetlerinin etkisi büyük olmuştur.
İşgal süreci içerisinde Bileciklilerin karşılaştığı mezalimden bahsederek sözlerime devam etmek istiyorum. İlk belge 25 Ocak 1921 tarihlidir. Söğüt’ten Yenişehir’e kadarki köylere zarar verildiği,Yeniköy’de canlı kedi bile görülmediği,Söğüt’ten Bilecik’e kadar ki güzergahta öbek öbek tavuk tüyleri olduğu kaydedilmiştir.Aşağı köyde tüm evlerin yağmalandığı,hayvanların sürüldüğü,köylülerin soyulduğu ve 70 yaşındaki köy muhtarının süngü darbeleriyle şehit edildiği, Kızılsaray’da üç kızın bekaretinin bozulduğu, Bilecik istasyon binasının, ambar ve memurin binalarının büyük ölçüde yakıldığı, yerli Hıristiyanların köylerdeki eşyaları yağma ve talan ettiği, Osmaniye köyünün de yakıldığı yazmaktadır.Söğüt merkezde 613 ev,606 dükkan, 18 han, 4 cami, 2 medrese,1 okul Yunanlılar tarafından yakılmıştır.
İşgallerin devamıyla birlikte mezalim artmıştır.1800 hane,330 dükkan, 18 han, 4 hamam,2 tekke, 1 mescit, 8 camii, 2 ipek fabrikası,9 fırın,6 devlet dairesi, 2 medrese yanmıştır. Erkek ve kadın 22 kişi yanarak,8 kişi boğularak, 5’i yanarak şehit düşmüştür.21 kızlık bozma,52 ırza geçme, 18 çocuk düşürme olayı yaşanmıştır.
Anadolu’nun her köşesinde yaşanılan vakalarda hemen hemen benzerlik gösteren, halkın inancı ve bağımsızlığa olan düşkünlüğü ile üstesinden gelinebilen bu işgaller, Türk milletinin var olma azminin başarısı olarak tarihe büyük puntolarla yazılmayı hak etmiştir. Bu bağlamda bu topraklarda bağımsız olarak yaşayabilmemizi sağlayan, Mustafa Kemal Atatürk’e inanarak onun yanında yer almış Anadolu insanını Bilecik halkını saygıyla kucaklıyorum. Bağımsızlık uğruna canını feda edenleri rahmetle anıyorum.”
Program 2. Jandarma Eğitim Tugay Komutanlığı bando takımının Atatürk’ün sevdiği şarkıları seslendirmesiyle sona erdi.
