Doç. Dr. Yurdakul, BÜ Sürekli Eğitim Merkezi Salonu'nda düzenlenen ''Tarih ve Kültür Sohbetleri'' etkinliği kapsamındaki ''Osmanlı idaresinde ilmiye aristokrasisi'' konferansında, ilmiye sınıfının mahalle imamından şeyhülislama, eğitim sisteminde talebeden müderriseye, yargı sisteminde kaza katısından kaz askerliğe, sarayda da padişah hocalığı ve hekimbaşılık gibi genç zümreler topluluğu olduğunu belirtti.
Zümreler topluluğunun en önemlisinin ilmiye sınıfının kariyerlerinin en üst seviyesinin ricaliye ilmiye olduğunu ifade eden Doç. Dr. Yurdakul, şöyle konuştu:
“Üst düzey ilmiye ricalinin kariyerlerinin zirvesinde şeyhülislamlık vardı. Osmanlı devletinin kuruluş ve kurumsallaşma devrinde ilmiye mensuplarının zümreleri hem eğitim sisteminde, hem yargı sisteminde hem de bürokrasinin her alanında etkin ve yoğun bir şekilde görev aldı. Ancak Osmanlı tarihine dair pek çok problemlerden bir tanesi de Osmanlı tarihinin dönemlendirilmesi problemidir. Yeniden yapılanma dönemi esas itibariyle imparatorluk devlet sisteminden modern devlet sistemine geçiş dönemidir. Osmanlı geleneksel sisteminde bir devlet adamı atandığında o kişinin ya bir konağı vardır yada bir konak kiralar. Devlet işleri bu konakta görülürdü. Devlet adamı bu dönemde devlet idaresinde her şey demektir. Osmanlı yenileşmesi ve yeniden yapılanması sadece batılı kurumlar üzerinden yapılmadı. Medreseler ve başka idari birimlerde de yeniden yapılanma ve yenileşme söz konusuydu. Osmanlı yenileşmesi kısmı değildi, bütüncüldü. Osmanlı devletin kurumsallaşma sürecinde padişahlık hakkı Osman oğullarına aitti. Osman oğullarından başkası Osmanlı padişahı olamıyordu. Osmanlı bürokrasisinde esas olan liyakat sistemiydi. Tanzimat devrinin ilk dönem şeyhülislamları esas itibariyle tanzimatçı kişiliklere sahipti. Konakta büyümek Osmanlı idari sisteminde konağın bir kenarı haremlik, diğer kenarı ise bir kısım selamlıktır. Selamlıkta devlet işleri idare edilir. Konak hayatı Osmanlı bürokrasisinde yetişen gençler için önemli bir tecrübe kapısıydı.”
Konuşmanın ardından BÜ Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Turan Efe, Doç. Dr. Yurdakul'a çiçek hediye etti. AA
